یک آزمون چند خطا؟
آزمون وکالت 94 مانند 5 سال اخیر با استقبال باور نکردنی داوطلبان نسبت به آزمونهای هم سان برگزار گردید.
حضور نزدیک به 65 هزار داوطلب در یک رشته تخصصی مساله ای نیست که در یک کشور براحتی از کنار خود آن و حواشی و اثرات آن گذشت .
آزمون وکالت برای کانون وکلا هم فرصت است و هم چالش .این آزمون :
1- فرصتی است که کانون وکلا در سطحی وسیع اعلام حضور کند چون افتخار این را دارد که متولی بزرگترین آزمون استخدامی منظم سالیانه باشد .
2- فرصتی است تا اسکودا در کانون توجهات رسانه ها به خاطر آزمون قرار گیرد تا برخی مطالبات و حقوق خود را بازگویی نماید .
3- فرصتی است تا کانون به جذب نخبه ها ی جوان حقوقی در بدنه علمی خود اقدام کند .
4- فرصتی است تا کانون با اجرای صحیح آزمون استقلال خود را در انجام امور اثبات کند.
5- فرصتی است تا کانون قدرت علمی بدنه خود را اثبات نماید . اینکه برترین اعضای هیئات علمی و قضات پر تجربه بازنشسته در حد دیوانعالی عالی و وکلای مجرب در بدنه اسکودا هستند موضوع کمی نیست و در صورت استفاده صحیح از این استعداد ها اسکودا می تواند با توجه به ظرفیتهای کلان علم حقوق به یکی از قطبهای علمی کشور در علوم انسانی تبدیل شود.
اما اینکه آزمون یک چالش است بخاطر این است که کانون از فرصتهای یاد شده استفاده می کند یا برعکس این فرصت ها تبدیل به چالشهای بزرگ برای اسکودا می گردد.
آزمون وکالت متاسفانه همراه با خطاهایی در سال 94 برگزار گردید که برخی از این خطاها تکرار خطاهای گذشته و برخی خطاهای جدیدی بودند که به اهم آنها اشاره می گردد.
خطای اول:اشتباهات علمی در تعدادی از سوالات
مانند چند سال گذشته چند سوال از سوالات آزمون وکالت حذف گردید همانگونه که اشاره گردید کانون در بدنه علمی خود علمای بزرگ حقوق را دارد بنابراین این خطا تبدیل به چالشی برای کانون وکلا گردیده است . مسئولین کانون با اطلاع از حساسیت و رقابت سنگین در این آزمون همان اشتباه چند سال گذشته را دوباره تکرار کردند و مثل چند سال اخیر مجبور به حذف سوال شدند اتفاقی که در سایر آزمونها کمتر می افتد .
خطای دوم :عدم معرفی منبع به صورت صریح یا در رویه ثابت
معمولاً منبع هر آزمونی یا به صورت صریح اعلام می گردد یا در رویه عملی آزمون مشخص می شود . در مورد سوالات آزمون وکالت در چند سال اخیر نه صراحتاً منبعی اعلام گردیده و نه در رویه می توان به منبع ثابتی رسید . این موضوع در علم حقوق که علمی نظر محور بوده و اختلاف نظر در آن طبیعی است هم داوطلب و هم طراح سوال را دچار سردر گمی می کند . درک این موضوع چندان سخت نیست که سوالات آزمون وکالت محل ارائه نظریات طراح سوال نیست برای مثال اینکه طراح بر خلاف علمای برجسته اعتقاد دارد حق ارتفاق قائم به شخص است نه قائم به ملک !!!!!! محل ارائه این نظر در سوال آزمون وکالت نیست . یا اینکه خسارت تنبیهی در حقوق ایران پذیرفته شده یا نه ؟ در هیچ کدام از منابع معتبر به آن اشاره ای نشده است هرچند استناد قانونی از یک قانون خاص غیر مرتبط با حقوق مدنی داشته باشد. در کل از یک داوطلب نمی توان انتظار داشت که دائرة المعارف آنلاین حقوق خصوصی و حقوق جزا باشد . ضمن اینکه نبود منبع مشخص این امکان را به طراح می دهد که نظر شخصی خود را در سوال صحیح بداند بدون اینکه کسی نظر ایشان را خوانده یا شنیده باشد.
خطای سوم:فقدان اتفاق نظر اسکودا با کانون وکلای مرکز
کانون وکلای مرکز به عنوان مهمترین و قویترین عضو اسکودا همواره نشان داده که در برخی موارد ترجیح می دهد راساً عمل کند . از دو مرحله ای بودن آزمون در سال 90 در این کانون و سابقه آزمون مجزا در سالهای گذشته تا امسال که در برخی بندهای آگهی کانون مرکز استثناء شده بود . همچنین کنش بازرس این کانون به تاخیر در اعلام نتایج که واکنش رئیس اسکودا را به همراه داشت و کنش ایشان را با انتخابات کانون مرکز مرتبط دانست همواره این شکاف را نشان می دهد . کانون مرکز به عنوان مطرحترین کانون می بایست در عملکردهای خود بهترین الگو ها را ارائه دهد . شرکت تعدادی از اعضای هیئات مدیره این کانون در جشن یکی از موسسات که رئیس کانون مرکز را واردار به واکنش و توضیح نمود . به تاخیر انداختن یک مصوبه عدم امکان شرکت کارآموزان در آزمون برای چند سال متوالی ، اظهار نظر عجولانه بدون هماهنگی با اسکودا الگوهایی نیست که از برخی از اعضای این کانون انتظار برود.
خطای چهارم:عدم تشکیل کمسیون ثابت آزمون در اسکودا
مدیریت کانون وکلا متغیر و ادواری است بنابراین اگر کمسیون ثابت با اعضایی متفاوت از اعضای هیئت مدیره تشکیل نگردد طبیعی است آزمون تحت تاثیر انتخابات و نگرشهای خاص مدیران متفاوت ادواری باشد. در حالی اگر چنین کمسیونی تشکیل شود یا اگر تشکیل گردیده نقش فعالتری ایفاء کند مسایل انتخاباتی و تغیر مدیریتها کمترین اثر را در آزمون وکالت که حقوق ده ها هزار نفر خارج از کانون به آن بستگی دارد، خواهد گذاشت . ضمن اینکه اگر اعضای علمی و اجرایی کمسیون از اساتید و وکلای مجرب (که در بدنه کانون کم نیستند) عضو کانون باشند سطح علمی و نحوه برگزاری آزمون فنی تر و علمی تر خواهد بود که نه کانون اینهمه دچار چالش شود و نه داوطلب اینهمه دچار سردرگمی .
خطای پنجم :عدم شفافیت در زمان اعلام نتایج
این خطا مسبوق به سابقه نیست و از اتفاقات امسال است . هیچ کس نمی داند چرا این نوع اطلاع رسانی شد و چرا این تاخیر اتفاق افتاده است . آنچه همه می بینند و می دانند نارضایتی داوطلبان و شایعات بی اساسی است که هر روز بار روان داوطلبان بازی می کند. شایعه حاصل عدم شفافیت و نتیجه اطلاع رسانی نادرست است . هرچند داوطلبان حقوقی به تبع روح پرسشگر یک حقوقی به راحتی این شایعات را نمی پذیرد اما این همه حرف و حدیث و شایعه نیز در شان جامعه وکالت یکی از دو بال فرشته عدالت نیست . امیدواریم که با اعلام نتایج فضا تلطیف و تنوره داغ شایعات فروکش کند و اسکودا از هم اکنون به فکر آزمون سال بعد باشد.
به قلم : امیر علی جلیلی