کلیدهای طلایی برای موفقیت در آزمون وکالت
اگر این ده کلید طلایی را همراه داشته باشید چه در مرحله آمادگی و چه در حین آزمون در های زیادی به روی شما گشوده خواهد شد
کلید اول : آزمون وکالت نص محور است
شما این جمله را بارها و بارها شنیده اید اما آنها که بی توجه از آن گذشته اند در واقع یکی از کلیدهای موفقیت در آزمون را گم کرده اند و آنها که معنی واقعی این جمله را دریافته اند در مرحله آمادگی برای آزمون بسیار راحت تر از بقیه هستند اما معنی واقعی این جمله چیست و کسانی که این کلید را در دستان خود دارند چه در های بسته ای را می گشایند که سایرین نمی توانند ؟
لطفا" بقیه را در ادامه مطلب بخوانید
پاسخ به این سوالات چندان سخت نیست در اولین نگاه معنی جمله (آزمون وکالت نص محور است ) اینست که سوالات اغلب از متن قوانین و آرای وحدت رویه طرح می شود . همین باعث می شود تا داوطلب فقط مطالبی که مربوط به متن قوانین است را مطالعه کند برای مثال از مطالعه اندیشه و مکاتب در حقوق جزا و همچنین مباحثی چون تاریخ و وانواع و ویزگیهای انواع دادرسی در دادرسی کیفری وا می رهد یا برای مثال چون در اقسام اموال در خصوص تقسیم بندی اموال قابل انتقال و غیر قابل انتقال چون ماده خاصی نداریم صبعا" سوالی هم طرح نمی شود.
اما موضوع به این سادگیها هم نیست این معنی اندکی فریب دهنده است و متاسفانه عده ای از داوطلبان در دام این معنی می افتند و صرفا" به متن قوانین اکتفا می کنند .در حالی که این امر چند اشکال دارد اول اینکه یک داوطلب توان فهم همه ابعاد یک ماده قانونی را ندارد دوم اینکه مواد قانونی ارتباط تنگاتنگ با هم دارند این ارتباط و اثر مواد قانونی بر هم دیگر را خود داوطلب نمی تواند در فرصت اندک کشف کند. سوم اینکه قوانین خاصی که با قوانین عام در ارتباطند نیز اهمیت ویژه می یابندچهارم اینکه اگر کسی مبانی یک ماده را نشناسد نمی تواند آنرا بفهمد و سوالات راجع به آن را کامل جواب دهد . برای رهایی از این مشکلات فقط بدانید اگر بجای متن ساده قوانین کتابهای در نظم کنونی را بخوانید این مشکلات خودبخود رفع خواهد شد اما یک مشکل تازه بوجود خواهد آمد . متاسفانه بسیاری از داوطلبان حتی در خواندن کتابهای در نظم کنونی نیز اشکال دارند شاید تاکنون کسی به شما نگفته چگونه با یک کتاب در نظم کنونی کنار بیایید و هر آنچه هست تجربه شخصی خود شماست . اما نحوه مطالعه این کتابها اهمیت زیادی دارد و شما باید روش منطقی مطالعه آنها را بشناسید خواندن این کتابها مراحل ویژه خود را دارد تا اثر مطوب داشته باشند . من سعی می کنم بطور عملی یک بخش اول حقوق تجارت را بعنوان کارگاه عملی مطالعه کتابهای در نظم کنونی بررسی کنم :
اولین سوالی که با آن روبرو خواهم شد اینست که قانون تجارت دو کتاب درنظم کنونی دارد کدام یک برای مطالعه بهتر است قانون تجارت در نظم کنونی دکتر دمرچیلی یا فرحناکیان ؟ برای پاسخ به این سوال بهتر است به سه فاکتور توجه کنید اول فاکتور زمان و دوم فاکتور کتاب تستی که در اختیار دارید و سوم فاکتور سطح آمادگی پایه . بدون شک کتاب دکتر دمرچیلی کاملتر است اما سنگینتر است و مطالعه آن زمان بیشتری می طلبد و برای کسانی که پایه قوی دارند مناسب است و با کتاب تست انتشارات مجد همخوانی دارد . کتاب تجارت فرحناکیان آموزشی تر است و حجم کمتری دارد و برای یادگیری افرادی که پایه ضعیفی دارند خوب است و با کتاب تست ساده ساز خود جناب فرحناکیان سازگار است چون پاسخها به کتاب در نظم خود آقای فرحناکیان ارجاع داده شده است . حال با انتخاب کتاب در نظم کنونی مناسب مراحل مطالعه اینگونه کتابها را برسی می کنیم :
مرحله اول : خواندن متن ماده
متن ماده های یک بخش را کامل از روی یک کتاب فانون ساده بخوانید برای مثال باب اول حقوق تجارت از ماده 1تا 5 این قانون است هر 5 ماده را باید کامل بخوانید دلیل این امر اشراف کامل به موضوع باب اول است تا در هنگامی که یاداشتهای ذیل ماده را می خوانید دچار سردرگمی نشوید.
ماده 1ـ تاجر کسی است که شغل معمولی خود را معاملات تجارتی قرار بدهد.
ماده 2ـ معاملات تجارتی از قرار ذیل است:
1 ـ خرید یا تحصیل هر نوع مال منقول به قصد فروش یا اجاره اعم از اینکه تصرفاتی در آن شده یا نشده باشد.
2 ـ تصدی به حمل و نقل از راه خشکی یا آب یا هوا به هر نحوی کهباشد.
3 ـ هر قسم عملیات دلالی یا حقالعملکاری (کمیسیون) و یا عاملیو همچنین تصدی به هر نوع تاسیساتی که برای انجام بعضی امور ایجاد میشود از قبیل تسهیل معاملات ملکی یا پیدا کردن خدمه یا تهیه و رسانیدن ملزومات و غیره.
4 ـ تاسیس و بهکار انداختن هر قسم کارخانه مشروط بر اینکه برای رفع حوایج شخصی نباشد؛
5 ـ تصدی به عملیات حراجی؛
6 ـ تصدی به هر قسم نمایشگاههای عمومی؛
7 ـ هر قسم عملیات صرافی و بانکی؛
8 ـ معاملات برواتی اعم از اینکه بین تاجر یا غیرتاجر باشد؛
9 ـ عملیات بیمه بحری و غیربحری؛
10 ـ کشتیسازی و خرید و فروش کشتی و کشتیرانی داخلی یا خارجی و معاملات راجع به آنها؛
ماده 3 ـ معاملات ذیل: به اعتبار تاجر بودن متعاملین یا یکی از آنها تجارتی محسوب میشود:
1 ـ کلیه معاملات بین تجار و کسبه و صرافان و بانکها؛
2 ـ کلیه معاملاتی که تاجر یا غیر تاجر برای حوایج تجارتی خود مینماید؛
3 ـ کلیه معاملاتی که اجزاء یا خدمه یا شاگرد تاجر برای امور تجارتی ارباب خود مینماید؛
4 ـ کلیه معاملات شرکتهای تجارتی؛
ماده 4 ـمعاملات غیرمنقول به هیچوجه تجارتی محسوب نمیشود.
ماده 5 ـکلیه معاملات تجار، تجارتی محسوب است مگر اینکه ثابتشود معامله مربوط به امور تجارتی نیست.
با اتمام مطالعه متن مواد شما برداشت کلی از این باب را باید ذهن خود ایجاد کنید کار سختی نیست براحتی می توانید متوجه شوید که :
1- در ماده 1 تعریفی از تاجر ارائه شده
2- در ماده 2و3 قانون تجارت از دو نگاه معااملات تجاری را عنوان کرده اول معاملات تجاری ذاتی و دوم معاملات تجاری حکمی یعنی معاملاتی که به اعتبار تاجر بودن شخص معامله کننده تجارتی محسوب می شوند.
3- در ماده 4 معاملات غیر منقول از شمول معاملات تجاری خارج شده اند
4- در ماده 5 اماره تجاری بودن اعمال تاجر عنوان شده است .
حال شما یک پلان ذهنی از باب اول حقوق تجارت و آمادگی ورود به جرئیات را دارید
مرحله دوم : تامل در متن ماده
توجه داشته باشید هنوز به مرحله استفاده از نظم کنونی نرسیده اید و این دو مرحله با کتاب ساده قانون باید طی شود حال که شمای کلی یک بخش را شناختید باید وارد جزئیات هر ماده بشوید برای مثال ماده 1ـ تاجر کسی است که شغل معمولی خود را معاملات تجارتی قرار بدهد.
متن بنظر ساده است اما گول سادگی آنرا نخورید سعی کنید برای خود از این ماده سوال ایجاد کنید برای مثال :
1- منظور از کسی چیست ؟
2- منظور از کلمه معمولی چیست ؟
باید به سوالات با دانسته های خود جو.اب دهید برای مثال جواب سوال 1 ساده است (شخص ) اما همین جواب ساده پیچیدگی های بعدی را بوجود می آورد چون با شنیدن شخص بلافاصله :
1- نوع شخص شخص از لحاظ حقیقی و حقوقی بودن مطرح می شود
2- اهلیت شخص و وضعیت محجورین در اعمال تجاری مطرح می شود
3- تابعیت شخص و تاثیر آن در اعمال تجاری مطرح می شود
اگر این سوالات به ذهنتان نرسید یا رسید و جوابش را نمی دانستید نا امید نشوید چون این دو مرحله را گفتیم تا بدانید نویسندگان کتب در نظم کنونی با چه رویکردی به بررسی مواد می پردازند اما پیمودن این راه در حد توانتان برای شما ایجاد انگیزه و شوق پیدا کردن جواب سوالات و اشراف به متون قانونی را می دهد بنابراین سعی کنید بدون نگرانی از اینکه از عهده این کار برآیید یانه همیشه این دو مرحله را بپیمایید کم کم مهارت در این زمینه برایتان ایجاد خواهد شد . مرحله سوم به بعد از کتب در نظم کنونی خواهد بود
مرحله سوم : دقت در عنوان ماده
در کتب در نظم کنونی معمولا" یک عنوان کلی برای ماده در کنار ماده انتخاب میشود که گاها" اجزا ء و تبصره های مواد نیز عنوان مستقل می گیرند . اهمیت این عناوین در این است که اولا" شما پلان ذهنی خود را تکمیل می کنید و دوما" شنماسنامه ای از متن را قبل ورود به آن بدست می آورید سوما" و مهمتر از همه اینکه شما امکان جستجو در منابع دکترین در ماده را پیدا می کنید برای مثال خود ماده 2 قانون تجارت عنوان نشده موضوع ماده معاملات تجاری ذاتی است و یا موضوع ماده 3 قانون تجارت معملات تجاری حکمی است در حالی که موضوع این مواد با این اصطلاحات در منابع دکترین بحث شده اند و شما می توانید در صورت نیاز توضیح و اطلاعات بیشتر و لزوم مراجعه به کتب مرجع دکترین از فهرست این کتب یا راهنمای واژگان انتهای این کتب این اصطلاحات را پیدا کرده و صفحاتی که راجع به این واژه ها توضیح داده را مطالعه کنید . برای مثال در مورد وازگان معملات تجاری ذاتی و حکمی موضوع مواد 1و2 قانون تجارت در فهرست کتاب جلد 1 دکتر اسکینی براحتی می توانید این وازه را پیدا کنید و متوجه شوید باب اول کتاب از ص 67 به بعد در مورد این اصطلاحات است .
مرحله چهارم : تکرارخواندن و تامل در متن ماده
اینبار شما متن ماده را برخلاف مرحله اول و دوم از کتاب در نظم کنونی (نه کتاب قانون ساده ) می خوانید متن را کامل و به دقت بخوانید در کلمات و اجزای آن دقیق شوید و سوال سازی کنید و هر آنچه که در مرحله اول و دوم گفته شد را دوباره انجام دهید .
در برخی از کتابهای در نظم متن مواد قانون سابق بر قانون فعلی نیز آمده است این امر به دو دلیل مهم صورت می گیرید امکان مقایسه و تطبیق و کشف تحول قانونگذاری و دوم امکان تطبیق مباحث کتبی که بر مبنای قانون سابق نوشته شده به روز نشده اند خواندن این متن ضرورتی ندارد مگر زمانی که به کتب مرجع دکترین مراجعه نمودید و با مطلبی مواجه شدید که بر مبنای قانون قدیم است در این صورت می توانید مطلب را با معدل ماده قانون قدیم در قانون جدید هماهنگ و به روز کنید .
مرحله پنجم : شناسایی قوانین مربوط یا مرتبط
شناسایی قوانین مربوط و مرتبط بایک ماده قانونی از جهت آزمونی و کاربردی اهمیت ویژه ای دارد قبل از اینکه اهمیت این قوانین ذکر شود بهتر است ابتدا بدانیم قانون مربوط و مرتبط چه قانونی است :
قانون مربوط : مواد قانونی یا آیین نامه هایی هستند که مربوط به یک بحث یا موضوع یک ماده هستند و اغالب ذیل یک عنوان در کتب قانونی ذکر می شوند و یا در خود قانون به آیین نامه آن اشاره می شود. برای مثال در بحث اجاره مواد قانون مدنی و مواد قوانین روابط موجر و مستاجر مصوب 56 و 62 و 76 مربوط به اجاره است .
قانون مرتبط : مواد قانونی هستند که که حکم مستقل را بیان می کنند اما احکام آنها در سایر مواد قانونی اثر می گذارد ممکن است آنرا کلا" یا جزئا" نسخ کند یا تخصیص بزند یا از آن مستثنی شود یا آنرا مستثنی کند و ...... یرای مثال در ماده ماده 4 قانون تجارت آمده است ـمعاملات غیرمنقول به هیچوجه تجارتی محسوب نمیشود. اما به موجب ماده 5 قانون تملک آپرتمانها مصوب 1343عملیات شرکتهایی که برای ساخت و فروش آپارتمانها ایجاد شده اند تجاری هستند که استثنایی بر ماده 4 قانون تجارت است .
اهمیت شناسایی قوانین مرتبط در حیطه آزمونی در اینست که اغلب سوالات برمبنای این ارتباطات بین ماده ای طراحی میشود در واقع کشف تاثیر مواد بر هم دیگر وبیان آن استدلال قانونی است که بسیار مورد تاکید برگزار کنندگان و طراخان سوالات آزمون وکالت است بعد از قبولی در آزمون نیز در عرصه کاربردی وکلایبی موفقتر هستند که تشراف بشتری به مواد مربوط و مرتبط و مهارت بیشتری در استدلال قانونی دارند .
اما این تاثیرات و ارتباطات را چگونه باید پیدا کرد ؟
در کتب در نظم کنونی این ارتباطاطات و تاثیرات به اغلب به سه صورت بیان شده است :
اول: بصورت ساده بدون هیچ توضیحی خواننده را به مواد مربوط و مرتبط ارجاع داده میشود در این حالت دائطلب وظیفه دارد بلافاصله به آن مواد مراجعه کند و ان مواد را همراه با شرحشان بخواند و سعی کند ارتباط را کشف کند . این ارتباط می تواند شباهت ها و تفوت ها و استثنائات و تخصیصات و تاثیرات ..... باشد .
دوم : در شرح ماده ارتباط مواد دیگر با ماده بیان شده که باید بخوبی آنرا فرا گرفت و متن اصلی ماده باید پیدا شده و خوانده شود .
سوم : در انتهای یک مبحث متن قوانین خاص مربوط یا مرتبط آورده شده که باید بدقت خوانده شده و روی آنها تامل شود .
مرحله پنجم : مطالعه شرح ماده
شرح ماده در کتب در نظم کنونی اغلب عبارتست از :
1- شرح واژگان ماده : برای شناخت مبانی ماده مهم است و مهارت آشنایی با نحوه تفسیر ماده را به شما می بخشد .
2- مباحث مرتبط با ماده : پاسخ به سوالاتی است که گفتیم در مرحله اول و دوم در مورد ماده ایجاد میشود .
3- رویه قضایی مثل آرای وحدت و آرای دیوان و نظریات مشورتی : آرای زوحدت و آرای دیوان سوال خیز هستند باید حتما" آنها را فرا بگیرید .
4- نظریه دکترین : هر جا به نظریه دکترین اشاره شده و به کتب مرجع ارجاع داده شده سعی کنید حدالامکان به کتب مراجعه و تفصیل مطلب را بخوانید . همچنین در صورت ابهام حتما" به کتب مرجع برای رفع ابهام مراجعه داشته باشید .
در واقع در شرح مواد س.التی که طی چند مرحله اول داشتید پاسخ داده شده است سعی کنید شرح مواد را در این 4 محوری که گفته شد دسته بندی کنید و طبق توضیحی که در مورد آنها گفته شد عمل کنید .
کلید دوم: توجه به اهمیت قوانین خاص در آزمون وکالت
شاید همه ما این نکته را می دانیم قوانین خاص اهمیت زیادی در آزمون وکالت دارند اما کمتر کسی طرز برخورد با قوانین خاص در سیستم آزمونی و یادگیری را می داند در حالی که مسله انقدرها هم که به نظر می رسد پیچیده نیست .در راه حل مسله گذر از سوال کلی و ورود به جزئیات است بگذارید مشکلات داوطلبان را در مورد قاونین خاص به چند سوال جزئی تر تجزیه کنیم :
1- منظور از قانون خاص چیست ؟
2- قانون خاص در برخورد با قوانین عام چه اثری بر آنها می گذارند و چه اثری از انهات می پذیرد ؟
3- چه قانونهای خاصی هستند که منبع سوال برای آزمون وکالت هستند ؟
4- قوانین خاص مهم را چگونه بشناسیم ؟
5- قوانین خاص را چگونه مطالعه کنیم ؟
1- منظور از قانون خاص چیست ؟
قوانین خاص قوانینی هستند که در کنار قوانین عام بنا به مصالحی تصویب می گردند و قوانین عام را تحت تاثیر قرار می دهند یا انها توسعه می بخشند و برای مثال تشدید مجازات مرتکبین ارتشاءو اختلاس و کلاهبرداری قانون خاص است که بعلت مصالح اجتماعی تصویب کرده و قانون عام مجازات اسلامی را توسعه بخشیده است .
2- قوانین خاص در برخورد با قوانین عام چه اثری بر آنها می گذارند و چه اثری از آنها می پذیرند ؟
همانگونه که گفته شد قوانین خاص اغلب برای موارد خاصی که در قانون عام مبهم یا مجمل است و یا بنا به نیاز و مصالح اجتماعی تصویب می شود اما از حیث برخورد با قوانین عام حالتی ویژه می یابد چون ممکن است قانون عام قبل یا بعد از قانون خاص تصویب گردد بنابراین نابجا نیست از حیث تعارض قوانین توضیحی مختصر بدهیم . همیشه در تعارض بین دو قانون
1. اگر هر دو قانون عام باشند قانون عام موخر ناسخ قانون عام مقدم است .
2. هردو قانون خاص باشند قانون خاص موخر ناسخ قانون خاص مقدم است
3. قانون مقدم عام و قانون موخر خاص باشد قانون خاص موخر قانون عام مقدم را تخصیص می دهد
4. قانون مقدم خاص و قانون موخر عام باشد قانون عام موخر ناسخ قانون خاص مقدم در حدودی که مغایر با عام موخر نباشد نیست .مگر اینکه در قانون عام موخر نسخ آن تصریح شده باشد .
3- چه قانونهای خاصی منبع سوال برای آزمون وکالت هستند ؟
شاید بهترین جواب برای این سوال این باشد که قوانین خاص مربوط به هر درس را ردیف کنیم اما راه حل بهتری نیز هست اینکه معیارهایی برای شناسایی این قوانین بگوییم تا خود داوطلب برای شناسایی و امکان دستیابی به این قوانین مشکلی نداشته باشد گذدشته از مجموعه قوانینی که برای آزمونهای حقوقی تدوین شده است دو راه برای شناسایی قوانین خاص مرتبط با قوانین اصلی وجود دارد :
1) استفاده از کتابهای در نظم کنونی برای مثال من لیست قوانین خاص مربوط به مدنی را از کتاب حقوق مدنی در نظم کنونی دکتر کاتوزیان در آورده ام شما نیز می توانید به همین سیاق قوانین مربوط به درسهای دیگر را از کتب در نظم کنونی مربوطه در بیاورید :
قوانین خاص مهم مربوط به حقوق مدنی
1- در مبحث کلیات
1. قانون اجازه رعایت احوال شخصیه ایرانیان غیر شیعه مصوب 1312
2- در مبحث اموال و مالکیت
1. قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان مصوب 1348 (مهم)
2. قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج . اوقاف و امور خیریه مصوب 1363(مهم)
3. قانون تملک آپارتمانها مصوب 1343 (خیلی مهم)
4. قانون راجع به قنوات مصوب 1309 با الحاقات
5. قانون زمین شهری مصوب 1366 + اصلاحات و آیین نامه اجرایی
6. قانون توزیع عادلانه آب مصوب 1361
7. قانون راجع به حفظ آثار ملی مصوب 1309 + نظامنامه
8. قانون شکار و صید مصوب 1346 +قانون اصلاح این قانون
3- در مبحث تعهدات
1. قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی 1377(مهم)
4- در مبحث الزامات خارج از قرارداد
1. قانون مسئولیت مدنی مصوب 1339 (خیلی مهم)
2. قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتری زمینی در مقابل اشخاص ثالث مصوب 1347 (مهم)
5- در مبحث عقود معین
3. قانون روابط موجر و مستاجر مصوب 1356 (خیلی مهم)
4. قانون روابط موجر و مستاجر مصوب 1362 (خیلی مهم)
5. قانون روابط موجر و مستاجر مصوب 1376 + آیین نامه اجرایی (خیلی مهم)
6- در مبحث وصیت و ارث و اشخاص و محجورین
1. قانون امور حسبی مصوب 1319 (خیلی مهم)
2. قانون ثبت احوال مصوب 1355
7- در مبحث خانواده
3. آیین نامه زناشویی بانوان ایرانی با اتباع بیگانه مصوب 1345
4. قانون منع ازدواج کارمندان وزارت خارجه با اتباع بیگانه مص.ب 1345
5. قانون حمایت خانواده 1353
6. قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق مصوب 1371 (مهم)
7. قانون تعیین مدت اعتبار گواهی عدم امکانت سازش مصوب 1376 (مهم)
8. قانون واگزاری حق حضانت فرزندان صغیر یا محجور به مادران آنها مصوب 1306
9. قانون حمایت از کودکان بی سرپرست مصوب 1353
2) روش دوم استفاده از کتبهای ریاست جمهوری یا مجموعه قوانین تنقیح شده روزنامه رسمی است که مطالعه متن قوانین جلد یک حقوقی . جلد یک جزایی تنقیح روزنامه رسمی و مجموعه قوانین مربوط به هر درس از انتشارات ریاست جمهوری شما را از حیث دسترسی به قوانین خاص بی نیاز می کند .
4- قوانین خاص مهم را چگونه بشناسیم ؟
همانگونه که مشاهده می فرمایید من درجه اهمیت قوانین خاص راجع به قانون مدنی را در جلو قانون مشخص کرده ام حال سوال اینست که با این همه قانون خاص قوانین خاص مهم را چگونه بشناسیم ؟ تنها راه شناسایی قوانین خاص مهم سابقه آزمونی این قوانین است یعنی هر کدام تاکنون بیشتر در آزمونها مورد سوال قرار گرفته مهمتر است برای این کار کافیست به ارجاعات و رفرنسهای پاسخنامه های کتب تست نگاهی بیندازید .
5- قوانین خاص را چگونه مطالعه کنیم ؟
به دو حالت می توان قوانین خاص را مطالعه کرد اول اینکه طبق لیستی که با روشهای گفته شده تهیه کردیم این قانونها را بخوانیم که روش چندان موثری نیست چون ارتباط این قوانین با قوانین اصلی را درک نخواهیم کرد و حالت دوم اینست که وقتی مبحثی در قانون عام می خوانیم قوانین خاص مربوط به آن مبحث رانیز در همگام مطالعه کنیم که این روش موثرتر و مفیدتر است .
کلید سوم : تله های تستی و راه گریز از آنها
شاید تا به حال به این سوال فکر کرده اید بااینکه جواب صحیح در گزینه ها موجود است چرا نمی توانید با وجود آمادگی علمی سوالات را به درستی پاسخگو باشید جواب این است که طراحان سوالات در تستها تله گذاری می کنند
شما داوطلبان عزیز پس از یادگیری روش تشخیص ذهن طراح و تله تستی در هنگام تست زنی ، در کنکور های آزمایشی یا در کنکور سراسری این تله ها را تشخیص داده و در این دام آنها گرفتار نخواهید شد
تلـــــه اول : تله ترتیب گزینه ها
علی القاعده هر چهار گزینه ی یک تست از ارزش وموقعیت مساوی برخوردارند ولی عملا ترتیب خواندن گزینه ها (1 تا4 ) با عث ایجاد تفاوتهایی در برداشت ذهنی ونگرش ما در مورد این چهار گزینه می شود. مثلا اگر هنگام خواندن گزینه ها احساس کنیم که گزینه ی اول صحیح ا ست ، این احساس باعث می شود که به سایر گزینه ها اصلا یا به اندازه ی کافی توجه نکنیم. از طرف دیگر ، اگر گزینه ی 1 یک گزینه ی به ظاهر غلط باشد وما به محض خواندن آن احساس کنیم که این گزینه نمی تواند صحیح باشد ، به احتمال زیاد یکی از سه گزینه ی غلط باقی مانده را انتخاب خواهیم کرد. حال به بررسی دقیقتر این دو مورد می پردازیم :
1. حالت اول : گزینه های غلط به ظاهر درست (گزینه درست و درست تر )
در مورد چنین تستهایی ، طراح گزینه های نخستین تست را به نحوی انتخاب می کند که فریبندگی زیادی به عنوان گزینه ی صحیح داشته باشند. در این حالت ، داوطلب ممکن است که با مطالعه ی این گزینه ها واحساس صحیح بودن آنها ، اصولا گزینه های دیگر را نخواند ویا اینکه احساس درست بودن این گزینه ها ، مانع شود که در مورد گزینه های دیگر تصمیم گیری صحیحی داشته باشد. از شگردهای این حالت ارائه پاسخ صحیح در گزینه اول و گذاشتن پاسخ صحیح در گزینه های دیگر است این نوع تله بسیار کنداول است .
راه گریز :همه گزینه ها را بدقت بخوانید حتی اگر بنظرتان گزینه های اول صحیح باشد .
2. حالت دوم : گزینه های درست به ظاهر غللط
گرفتار نشدن در این نوع تله ها ، دشوارتر ا ست. علت این امر به یک نکته ی بسیار ظریف روانشناختی باز می گردد.پیش از اینکه هیچکدام از گزینه های یک تست را به عنوان گزینه ی غلط کنار بگذاریم ، احتمال صحیح بودن هر یک از گزینه ها یک چهارم است. در حالی که مثلا بعد از رد کردن یک گزینه ، احتمال درست بودن هریک از گزینه ها ی بعدی یک سوم است. به عبارت دیگر، در موردگزینه ی 1 ، احتمال درست بودن 25% واحتمال درست نبودن 75% است.در حالی که بعد از رد کردن گزینه ی 1،احتمال درست بودن گزینه ی 2، 33% واحتمال غلط بودن این گزینه ،66% است. در نتیجه، ما از نظر ذهنی برای کنار گذاشتن گزینه ی 1،به عنوان گزینه ی غلط آمادگی بیشتری داریم. حال اگر گزینه ی 1 پاسخ سوال باشد وطراح با تمهیداتی ، آن را گزینه ی غلط جلوه دهد وما به محض خواندن گزینه ی 1 آن را ردکنیم وبه سراغ سایر گزینه ها برویم ، احتمال زیادی دارد که یکی از این سه گزینه ی غلط را انتخاب کنیم واصولا دوباره در مورد گزینه ی 1 فکر نکنیم.
راه گریز : هر گزینه را مستقل از سایر گزینه ها بررسی کنید .
تلـــــه ی دوم : بازی با از کلمات و عبارات در خود سوال و استفاده از کلمات هم معنی و مشابه
صورت سوال ممکن است به علت داشتن عبارات منحرف کننده ذهن وتفکر داوطلب را به مسیری اشتباه هدایت کند. در این حالت، کاملا ممکن است که با وجود اطلاعات علمی کافی در مورد سوال ، نتوانیم انتخاب درستی بین گزینه ها داشته باشیم. برای مثال ممکن است در صورت در مورد تفاسخ کدام گزینه صحیح است سپس در گزینه صحیح از وازه اقاله استفاده شود اقاله همان تفاسخ است حال اگر در گزینه غلط از همه واژه تفاسخ استفاده شود ذهن بخاطر شباهت لفظی بین صورت سوال و جواب به سمت گزینه غلط تمایل پیدا می کند .
راه گریز : صورت تست را یکبار بصورت آهسته وکلمه به کلمه مطالعه فرماییدمواظب معانی کلمات در صورت سوالات و پاسخها باشید .
تلـــــه ی سوم : اطلاعات زائد و انحرافی در تست
گاه طراح می کوشد با آوردن اطلاعات زائد ، ذهن داوطلب را منحرف کند. برای مثال در تقسیم بندی اموال مالی بنام منقول تبعی نداریماما مال منقول حکمی داریم همچنین مال غیر منقول تبعی هم داریم صورت سوال بنحوی تنظیم می گردد که ذهن به سمت وازه تبعی برود و داوطلب با توجه به تشابه الفاظ دچار سردرگمی شده او را را در تردید مال غیر منقول تبعی و واژه بی مفهوم منقول تبعی رها کند و در اینجا انتخاب یکی از دو گزینه 50% شانس داوطلب را به خطر می اندازد
راه گریز : دقت کنید سوال هرچند طولانی پیچیده باشد در نهایت چه می خواهد..
تلــــه چهـــــارم : معمولا نکات کوچک مورد بی توجهی قرار می گیرد.
در مورد بعضی از تستها نکات خیلی ظریفی وجود دارد که بی توجهی به آنها موجب از دست رفتن ا متیاز تست می شود. به عنوان مثال در حقوق هر وازه ممکن است نسبت به هر بحث معنایی متفاوت داشته باشد. یا حکم مواد مختلف قانونی با سایر مواد تخصیص خوده یا دچار استثنا و تاثیر گردد .
عزیزان ، به طور کلی تستهای آزمون دارای راه حل طولانی نمی باشند. مطمئن باشید اگر در یک تست راه حل شما بیش از حد به درازا بکشد نکته ای در تست وجود دارد که ا ز دید شما مخفی مانده ا ست .حتما به کلمات کلیدی موجود در تستها دقت فرمایید.
تلــــه پنجــــم : استفاده از از پیش زمینه ی ذهنی داوطلب
گاه طراح از پیش زمینه ی ذهنی داوطلب برای منحرف کردن ذهن او ا ز پاسخ صحیح استفاده می کند.در این روش طراح می کوشد با ایجاد گزینه های نزدیک به هم در یک تست ذهن داوطلب را مغشوش سازد.
راه گریز : بعد از خواندن یک تست ابتدا جواب آن را در ذهن خودبیاورد و بعد به مطالعه ی گزینه ها بپردازد یعنی اول در ارتباط با سوال فکر کنید وقتی مطلب فوق در ذهن شما جای گرفت با مطالعه ی دقیق گزینه ها گزینه ی صحیح را انتخاب نماید.
تلـــــه ی ششــــم : تقویت خوش باوری
در بعضی از تستها ، طراح سوال را به شکلی مطرح می کند که داوطلب وقوع واقعه ی ناممکنی را باور می کند . در واقع در این موارد ، خوش باوری داوطلب واعتماد او به طراح باعث می شود که نکته ی اصلی تست از نظر دور بماند.اما مطمئن باشد هیچ طراح تستی به شما اطلاعات مفت نمی دهد.
راه گریز : آنچه می آموزید درست بیاموزید و به آن ایمان داشته باشید .