راهنمای مطالعه منابع آزمون وکالت

مقدمه :

برخی داوطلبان، ناکامی های تحصیلی خود را به عواملی چون کم استعدادی،نداشتن امکانات و بدشانسی نسبت می دهند در حالی که،به جرات می توان گفت که مهمترین عامل موفقیت تحصیلی ،آشنایی با مهارتهای مطالعه و یا دگیری است.

آنچه مسلم است مطالعه اکثر ما تجربی است تا علمی در حالی که مطالعه صحیح علمی است که یادگیری علوم دیگر را تسهیل می کند . اکثر داوطلبان وقت و زمان برای مطالعه صرف می کنند اما با عدم رعایت استانداردهای علمی مطالعه به نتیجه برابر تلاششان نمی رسند در این نوشتار، با برخی از روشهای مطالعه و فراگیری آشنا می شوید تا به فرا خور هر موضوع ،شیوه مناسب را انتخاب کنید .همچنین مطالبی عمومی و کاربردی برای مطالعه برتر را خواهید خواند که زمینه بررسی بیشتر روشهای برتر مطالعه را فراهم می آورد.

انواع مطالعه

مطالعه کننده باید قبل از مطالعه هدف جزیی جود را از خواندن مطلب به درستی مشخص کند.بعضی عادت دارند هر نوع مطلب را آهسته مطالعه کنند وتصور می کنند که با این روش ،مفاهیم را بهتر درک می کنند.اما شاید فقط یک نوع مطالعه را بتوان نام برد که در آن خواننده لازم است کمی آرام تر مطالعه کند(دقیق خوانی) مثلا اهمیت دا نستن و به یاد سپاری مطالب گوناگون روزنامه ها،بسیار کمتر از مطالبی است که فراگیر باید در آینده ای نزدیک در یک آزمون پاسخ گوی آنها باشد.در تعریف ما مطالعه بر سه نوع است:

1.سطحی خوانی(skimming)

2. خواندن پژوهشی(scanning)

3.دقیق خوانی (reading for exact information)

سطحی خوانی

سطحی خوانی برای بدست آوردن مفهوم اصلی پاراگراف بدون توجه به جزییات است.خواننده در این شیوه باید بداند در جستجوی چیست و چگونه باید اطلاعات خود را جستجو کند .مراحل زیر برای کمکبه خوانندگان جهت به دست آوردن مفهوم عمومی متن ،پیشنهاد می شود:

1 . خواننده در((سطحی خوانی))باید هدفی داشته باشد.او باید بداند چرا می خواندو چه چیز را می خواند.؟

2. اگر هدف او از خواندن معلوم باشد،خواهد دانست به کجا نگاه کند و چه چیز را جست وجو کندو در نتیجه،با سرعت بیشتری خواهد خواند خواننده باید به عنوان متن نگاه کند ودربارهمعنای آن فکر کند وبر روی کلمات اصلی عنوان درنگ کند.((تیتر))مفهوم اساسییا اصلی متن منتخب است

3.      خواننده باید فقط مقداری از پاراگراف را،که برای دست یابی به مفهوم اصلی لازم است ،بخواند.احتمالا خواندن اولین واخرین جمله هر پاراگراف کافی است

4.      او باید به دنبال ابزارهای ترسیمی نظیر تصاویر،نقشه ها ،عکسها،نقاشیها و نمودارها بگردد.آنها،در مقایسه با متن،اطلاعات بیشتری ارایهمی کنند

5.      او باید هدف نویسنده را بفهمد.باید بداند منظور نویسنده والگوی فکری او چیست؟ خواننده می کوشد تا سازماندهی افکار نویسنده را از طریق عناوین فرعی ،تقسیمات فرعی و بخشهای جزئیدر نوشته او بفهمد

6.       خواننده باید بکوشد تا ترتیب مضا مین پاراگراف را بفهمد ،آیا نویسنده ایدهای خود را بر اساس ترتیب زمانی بصورت منطقی یا به گونه آماری بیان کرده است؟ ایا مطالب در یک سازماندهی منظم ((یک،دو،سه))مرتب شده اند؟

7.      خواننده باید برای یافتن وپی گیری مفهوم اساسی متن تلاش کند.او نباید وقت وتوان خود را صرف حفظ جزییاتی نظیر تاریخها،اسامی،شماره ها واطلاعاتی از این قبیل کند

8.      خواننده نباید جمله را کلمه به کلمه بخواند.باید کلمات کلیدی متن را بخواند و بقیه را فقط ازنظر بگذراند و از انها عبور کند.او باید کوشش کند معانی کلماتی را که نمی داند حدس بزند .اگر معنای کلمه ای را نفهمید ،نباید توقف کند وآن را دوباره بخواند.باید متن را ،هر چقدر می تواند ،سریع بخواند ،ولی نه آنقدر سریع کهحتی به طور سطحی نیز معنا را در نیابد.

خواندن پژوهشی

((خواندن پژوهشی ))نوعی سریع خوانی است که از ان برای بخاطر سپردناطلاعات مخصوصی نظیر تاریختولد ،درجه حرارت و…استفاده می شود. در خواندن پژوهشی .خواننده نیازی به خواندن همه سطرها ندارد.او از سطرها وصفحه ها.به منظور یافتن اطلاعات ویژه ،به سرعت عبور می کند.خواننده در این روش ،تنها به اطلاعاتی که در پی آنهاست توجه می کند .

برای مهارت یافتن در روش((خواندن پژوهشی))،مراحل زیر پیشنهاد می شود:

1.خواننده برای اینکه بفهمد آیا آگاهیهای مورد نظر در متن موجود است یا نه ،ابتدا باید به عنوان پاراگرف نگاه کند .احتمالا این اطلا عات در تیتر پاراگراف نشان داده شده است .اگر چنین نباشد .خواننده باید آنها را در پاراگرافهای بعدی جست وجو کند

2.خواننده باید بدون اینکه سطر ها را بخواند،به آنها نگاه کند و از اینطریق ،اطلاعاتی را که می خواهد جست و جو کند

3.خواننده آنگاه باید آگاهی های مورد نظر خود را تشخیص بدهد وبفهمد.

دقیق خوانی

دقیق خوانی به معنای ((خواندن برای درک کامل )) است .مطالعه برای رسیدن به چنین هدفی ،جریانی است که خواننده در آن،اطلاعات درست متن را بر می گزیندو گرداوری می کند .لازمه این نوع خواندن ،فهم مضامین ،استنباطهاودلالتهای جملات در پاراگراف است،به علاوه،خواننده بایدمعانی غیر مستقیم کلمات را،به خوبی معانی مستقیم،درک کند.

مراحل دقیق خوانی عبارتند از :

1.یافتن مفهوم اساسی با خواندن اولین وآخرین جمله پاراگراف و نگاه گذرا به بقیه سطرها.  
2.گزینش آگاهی های جزیی ومهم پاراگراف برای دست یابی به اطلاعات دقیق . 
3.طرح پرسشها ویافتن جواب آنهادر خلال مطالعه پاراگرف با درک کامل.  
4.دنبال کردن کامل همه زوایای پاراگراف با درک آن.  
5.تقسیم بندی وسازمان دهی عناصر در ذهن برای درک مفاهیم پاراگراف  
6.دست یافتن به نتایج کلی هنگام خواندن پاراگراف  
7.توانایی فهم نقشه های تر سیمی برای درک پاراگراف  
8.فهم لغات،جملات وتعابیر راهنما برای درک همه پاراگراف و به دست آوردن مفهوم درست از آن.

در توضیح انواع مطالعه ،تاکید ما بر مطالعه ((پاراگراف)) ،یعنی یکی از اجزای یک متن بود،اما مطالعه متن،هدف نهایی خواندن است.خواندن هر متن شامل خواندن یک یا چند پاراگراف است.بنابراین همه نکات یاد شده هنگام خواندن متن نیز قابل اجراست.

ـ تند خوانی

در تند خوانی، تاکید بر سرعت بیشتر همراه با درک است.این دو ((سرعت ودرک))رابطه بسیار نزدیکی با هم دارند .کسی که با سرعت مطالعه می کند ،از درک خوبی برخوردار است وکسی که کند می خواند ،کمتر درک می کند.

کند خوان در هر کلمه ،برای تشخیص عناصر ساختاری آن ،درنگ می کند.چنین خواننده ای در هر سطر ،که دارای صفحه ای با اندازه متوسط است ،تقریبا هفت تا هشت بار مکث می کند .در حالی که خواننده متوسط تقریبا هنگام خواندن چنان سطری ،چهار تا پنج بار ویک تند خوان تقریبا دو تا سه بار مکث می کند .بنابراین در هر مکث ،که تقریبا یک چهارم ثانیه طول می کشد،تند خوان دو تا چهار کلمه و کند خوان فقط یک کلمه می خواند .تند خوان در هر دقیقه حدود ششصد تاهزار کلمه،متوسط خوان سیصد تا چهار صد کلمه وکند خوان صد و پنجاه تا دویست کلمه می خواند.

از همین امروز سعی کنید با سرعت بیشتری مطالعه کنید،وهر بار که ،برای تمرین ،متنی را دوباره مرور می کنید ،سعی کنید در زمان کمتری آن را مطالعه کنید .برای تمرین تندخوانی برنامه ریزی کنید و هر روز ساعتی را به آن اختصاص دهیدو هنگام خواندن دست کم ،پنج بار سرعت مطالعه خود را اندازه گیری کنید وهر بار سعی کنید متن را تندتر از قبل بخوانید.

درباره تند خوانی کتابهای بسیاری تالیف شده است .برای مطالعه و تحقیق بیشتر می توانید به آنها مراجعه کنید.

ـ تمرکز در مطالعه

وقتی مطلبی را می فهمید ،دو اتفاق مهم افتاده است: یکی اینکه به درکی مناسب از مطالب جدید رسیده اید.ودیگر اینکه میان معلومات تازه و پیشین شما ارتباطی برقرار شده است .

بدون تردید سرعت مطالعه استاد از شاگرد بالاتر است ،زیرا استاد با موضوع مورد مطالعه آشنایی قبلی دارد.طبیعی است که اگر با مطلبی که می خوانیدـبه هر شکل ـآشنا باشید،آن را سریعتر می خوانید و بهتر و عمیق تر ((درک)) .این آشنایی قبلی باعث می شود تا هنگام خواندن تمرکز کافی ولازم داشته باشید.

محققان چهار مساله را از دلایل کمبود یا نبود تمرکز بر شمرده اند:

       1.   مشکلات بیرونی.

       2.   مشکلات درونی.

       3.   بی علاقه گی به موضوع مورد مطالعه.

       4.   برخورد قدرت تخیل و قدرت اراده.

مشکلات بیرونی

مشکلات بیرونی نقش بسزایی در کمبود یا نبود تمرکز دارد .هر گونه خلل در زندگی می تواند علت بروز این مشکلات با شد. آدمی از حسهای شنوایی ،بینایی .چشایی،بساوایی و بویایی بر خوردار است.همواره استشمام بوهای بد .تماس با سطوح خشن و زبر ،شنیدن صداهای گوش خراش وناهنجار و…باعث نابسامانی در این حواس می شود و به این ترتیب،((حواس پرتی))بوجود می آید.

بد نیست بدانید آدمی حواس دیگری هم دارد :گرسنگی،تشنگی،درد،توازن،فشار،گرما،سرماو…بنابراین هرگونه عدم تعادل در این حواس نیز باعث ((حواس پرتی ))می شود .

بر طرف کردن اینگونه حواس پرتی ها.هر یک.تدبیر جدا گانه ایمی طلبد .مثلا برای مطالعه بهتر باید سر وصدا های محیط مطالعه ،سردی یا گرمی آن ،نور ضعیف و…را از میان برداریدو نگذارید مشکلات بر شما پیروزشود.

مشکلات درونی

مشکلات درونی، بسیار مهم است و مهمتر اینکه اگر شما مشکلات بیرونی را بر طرف کنید وگرفتار مشکلات درونی باشید ،باز هم ((تمرکز حواس))ندارید.همه ما با احساسهای هیجان انگیز نظیر ترس ،دلهره،حسد،غم و…آشنایی داریم .به علاوه بی تردید،گرفتار رویا و خیالات شده ایم .اما شاید بسیاری نتوانسته اندبه موقع از گرداب مشکلات درونی رهایی یابند .بعضی از این مشکلات از این قبیل هستند :

مشکلات شخصی،تحصیلی،اجتماعی،اقتصادی،شغلی یا روحی .بنابراین،بزرگترین دشمن تمرکز حواس،فر ورفتن در عالم تصورات واوهام است .اینگونه حواس پرتی ها،اغلب،زاییده عادت،بی حوصلگی ویا ضعف اراده است.

متخصصان ،بهترین راه مبارزه با این حواس پرتی ها را در این می دانند که چشمها به روی واقعیت ها باز شود ،آرزوهای دست نیافتنی پایان پذیرد وغم ها وشادی ها متعادل شوند.

بی علاقه گی به موضوع مورد مطالعه

بی علاقگی به موضوعی که در حال مطالعه اش هستید ،یکی دیگر از عوامل حواس پرتی است .اگر به موضوعی علاقه نداشته باشید ،نخواهید توانست آن را به خوبی درک کنید.این را بدانید که تند خوانی باعث علاقه مندی به مطالعه نمی شود ،بلکه باید قبل از مطالعه ،انگیزه ای نیرومند برای خواندنداشته با شید.

اگر به دلایلی به موضوع مورد مطالعه علاقه ندارید ،ولی ناچار به مطالعه آن هستید ،باید نگرش خود را عوض کنید وبه خودتان تلقین کنید که برای رسیدن به آینده ای خوب ودرخشان ،باید به آن موضوع علاقه مند شوید. اصولا کسی که در زندگی دارای هدف باشد ،با مشکلات به شیوه ای عاقلانه و صحیح مواجه می شود وبا تدبیر موانع را از سر خود بر می دارد .

برخورد قدرت تخیل و قدرت اراده

بحث درباره ((اراده))و ((تخیل)) از دیر باز در میان بوده و مطالب بسیاری در این باره بیان شده است .حتما برایتان پیش آمده هنگامی که کتاب را برای خواندن باز می کنید ،تخیلات گوناگون ظاهر می شوند ودست به دست هم می دهند تا شما از مطالعه دست بکشید .از سوی دیگر ،اراده شما تلاش می کند تا آن کتاب را بخوانید.اراده وتخیل در مبارزه ای هیجان انگیزد پی مغلوب کردن یکدیگرند .اما در پایان،اغلب تخیل پیروز می شود و اراده را شکست می دهد .

بهترین روش برای برطرف کردن این مشکل ،آمیختن قدرت اراده وقدرت تخیل است .چرا که هیچ یک ،به تنهای ،کاریاز پیش نمی برند.باید در ذهنتان تصور کنید که با کمال آسایش وقدرت در حال مطالعه هستید.به این ترتیب، از نیروی اراده برای عینیت بخشیدن به تخیلتان بهره می برید .

نکات عمومی برای مطالعه و یا دگیری

استفاده از روشها

نباید خود را به روشی ،که بطور اتفاقی آن را برای مطالعه برگزیده اید ،محدود کنید برای انجام دادن کارهای مختلف به کار گیری روشهای متفاوت سودمند است .آزمودن روشهای مختلف باعث ایجاد تنوع و جذابیت در فعالیتهای تحصیلی می شود .برای یادگیری بهتر ،خوب است که مجموعه ای از روشهای گوناگون یادگیری فراهم آورد .

هر قدر روشهای بیشتری را برای یادگیری آزمایش کنیم ،بهتر می توانیم تصمیم بگیریم که کدام یک از روشها بیش از بقیهبرای انجام دادن کاری خاص در موقعیتیخاص مناسب است .انتخاب بهترین روش برای انجام دادن کارهای مختلف،.مهارتی است که به پیشرفت شما کمک می کند.به این معنا که به سرعت می توانید خود را با موقعیتها و شرایط جدید هماهنگ کنید .

تنوع

ایجاد تنوع برای استفاده بیشتر از مطالعه ،مفید است .هنگام مطالعه نباید همه وقت را صرف انجام دادن یک کار کرد . کمی از وقت را باید به مرور مطلب دیگری گذراند .همچنین باید برای مطالعه آزاد برنامه ریزی کرد .تا ثیر تنوع در مطالعه ،به خوبی استراحت کردن است .اگر فکر ،فعالیتهای متنوعی داشته باشد ،کارآیی بیشتری خواهد داشت تا آنکه برای مدتی طولانی به کاری یکنواخت بپردازد.

معنویت

از خدا مدد خواستن وبا وضو بودن از جمله امور معنوی است که موجب شادابی جسم وروح ،ودر نتیجه،تمرکز حواس هنگام مطالعه می شود.

مطالعه جمعی

وقتی به تنهایی مطالعه می کنیم ،این امکان وجود دارد که ساعتها پشت میز بنشینیم ،بدون اینکه مطالب چندانی را فرا بگیریم .زمانی که عضو یک گروه فعال مطالعاتی باشیم،امکان(( فرورفتن در رویا )) بطور قابل ملاحظهای کاهش می یابد.

عدم وسواس

در مطالعه نباید کمال گرا بود .یعنی در یاد گرفتن مطلبی ،نباید خیلی وسواس داشته باشیم یا وقت زیادی را به یاد گرفتن مطلبی اختصاص دهیم که هر قدر آنرا مطالعه می کنیم ،از توانایی خود در درک آن ،مطمئن نشویم.کمال گرایان اغلب به دلیل انجام دادن کاملتعداد کمی از کارها ،در نهایت ،با انباشته شدن کارهای مهم مواجه می شوند.

کاری که امروز غیر ممکن بنظر می رسد ،ممکن است پس از مدتی ـ هنگامی که اطلا عات و تجربه لازمبرای سازماندهی روش انجام دادن آن کار به دست می آید ـ بسیار آسان تلقیشود .خطر واقعی پافشاری برای انجام دادن یک کار ،صف کشیدن بقیه کارهای انجام نشده در پیش چشمان ما است که در همان زمان در حال انباشته شدن هستند.

توقف نکردن

باید از کنار موانع عبور کرد .هنگامی که به مطلبی بر می خوریم که در باره آن چیزی نمی دانیم ،نباید متوقف شویم ،بلکه باید آن را مانند جزیره کوچکی پشت سر بگذاریم وموضوع بعدی را مطالعه کنیم .شاید موضوع بعدی ساده تر بیان شده باشد .ممکن است پس از تسلط یافتن بر چند موضوع و مطلب ،آن مشکل ،خود به ،خود حل شود.

یادآوری مطالب

پژوهشگران ثابت کرده اند که اگر سی درصد وقت خود را به خواندن وهفتاد درصد دیگر را به یادآوری اختصاص دهید ،بسیار مفید تر از آن استکه تمام فرصت خود را به خواندن بگذرانید .

بنابراین بهتر است ،پس از مطالعه،درباره مطلب بیندیشیدو تلاش کنید آن را به زبان خودتان باز گو کنید .این کار را با کمک یاداشت کردن ویا بدون آن می توانید انجام دهید .در امتحانات هم توانایی های فکری وقدرت یاداوری شما را می سنجند .علاوه بر این هنگام یادآوری سه مرحله را می گذرانید:

   1.   رمز گردانی

   2.   اندوختن اطلاعات

  3. باز یابی

داشتن کارت همراه

یکی از راه های بخاطر سپاری مطالب سنگین ودیر فهم ،استفاده از کارت است.کارتهایی در اندازه 12*9 تهیه کنید وچکیده معلومات بدست آمده از هر مطلب (کلمات کلیدی)را روی آنها بنویسید.کارتهای شما همیشه می تواند همراهتان باشد .در سفرهای طولانی .در مجالس،کتابخانه ونیز در زمان استراحت،با مراجعه به کارتهامطالب را مرور کنید .به این ترتیب ،مخزن همیشگی حافظه خود را فعال و بار ورتر می کنید.

تداعی معانی

روش تداعی فرایندی است که در آن یک چیز،شما را به یاد چیز دیگر می اندازد.استفاده از این روش ،تنها نیازمند دقت وتوجه ویک تصویر ذهنی سریع است .برای مثال اگر می خواهید به خاطر داشته باشید که موقع رفتن به کلاس ،خودکار همراه خود ببرید ،کافی است تصور کنید که روی دستگیره در منزل ،جوهر سیاه رنگ وچسبنده ای ریخته است .این تصویر ذهنی باید سریع ایجادشود ودر عین حال قوی نیز باشد .وقتی به قصد رفتن به کلاس ،از خانه بیرون می روید ، موقع گرفتن دستگیره در،تصویر ذهنی جوهر به یاد شما خواهد آمد وبدین ترتیب خودکار رابه خاطر خواهید آورد.

خلاصه برداری

حتما باید در حال مطالعه خلاصه برداری کنید .خلاصه نویسی مهارت بسیار سودمندی است که با تمرین ،پیشرفت می کند.مهارت یافتن در خلاصه نویسی کمک می کند تا حجم مطلبی که می خواهید آن را یاد بگیرید .کمتر شود .این مهارت ،خود به خود ،شما را به تصمیم گیری درباره موارد مهم وغیر مهم وادار می کند و موجب می شود ،از اتلاف وقت وانرژی ،که صرف مطالعه بی نتیجه وسرسری می شود ،جلوگیری شود.

 امیر علی جلیلی